Çalıştığım halde başarılı olamıyorum

Öğrencilerim "hocam, çalışıyorum, ama sınavda yine de başarılı olamıyorum" şeklinde şikâyetleriyle bana geldiklerinde ilk sorduğum soru "Nasıl çalışıyorsun, ne yapıyorsun da sınavda başarılı olamıyorsun" oluyor.

Aldığım yanıtlardan aslında onların doğru çalışmadıklarını, sadece çalıştıklarını zannettiklerini gördüm.

Yaptığım birçok danışmada, öğrenciler öğrenmenin sadece bir konuyu anlamaktan ibaret olduğunu düşünüyor. Elbette anlama olmadan verimli öğrenme mümkün olmaz. Çünkü öğrenmenin en temel şartı konuyu anlamak. Ancak sadece anlayarak sınava girdiğinde, konuları bildiğin halde sınavda başarısız olma ihtimalin yine de çok yüksektir. Öğrenciler bu durumu, "Hocam bildiğim halde sınavda yapamadım. Ama sınavdan çıkınca çoğu soruyu yapabildim" şeklinde ifade ederler...  

Anladığın, çalıştığın halde yinede sınavlarda başarılı olamıyorsan nerede hata yapıyor olabilirsin?

Bunu daha iyi anlayabilmen için konuyu, basit bir formülle açıklamaya çalışacağım.

Öğrenmek = Anlamak + Kayıt Etme + Hatırlama (bilgiyi geri çağırma) + Kullanmak

Birinci aşamada, önce konuyu anlaman gerekir.

Konuyu anlamakta problem yaşıyorsan bu aşamayı mutlaka çözmen gerekir. Bu aşamayı bir şekilde halletmen gerekir (Ya ders ortamında, ya bilen arkadaşlarından yardım alarak ya öğretmeninden kendin evde çaba harcayarak ya da internetten konuları çalışarak). Bunu halletmezsen diğer aşamaları geçmenin bir faydası olmayacaktır.

Anlama aşamasını hallettikten sonra asıl problem başlıyor. Üzerinde durmak istediğim asıl konu da bu aşamadır.

Birçok öğrenci, konuları anlamış olmanın, öğrenme için yeterli olduğunu düşünerek sınava hazır olduğunu sanıyor. Konuyu anlamış olmanın özgüveni ile, sınava giren öğrenci ne yazık ki düşük bir başarıyla karşı karşıya kalabiliyor. Bu nedenle sınav sonrasında öğrencilerden "bildiğim halde yapamadım" şikayetlerini çokça duyuyorum. Bu problemi aşabilmen ve verimli öğrenmeyi gerçekleştirebilmen için, ikinci aşamada anladığın bilgiyi sağlam bir şekilde hafızana kayıt etmen gerekiyor.

Peki bunu yeteri kadar yaptığını düşünüyor musun?

Eğer çalıştığın ve anladığın halde sınavda yeterli başarıya ulaşamıyorum diyorsan, büyük ihtimal bu ikinci aşamada problem yaşıyor olabilirsin.

Üçüncü aşama ya geldiğimizde, hafızana anlayarak kayıt ettiğin bilgiyi en az kayıpla ve hızlı şekilde hatırlaman gerekir.

Ancak ikinci aşama yeteri kadar verimli yapılamadığında üçüncü aşama karşımıza problem olarak çıkabiliyor. Yapılan çalışmamalar öğrenilen bilginin unutulmasında problem yaşanmadığını gösteriyor. Öğrendiğin bilgi beyninde bir şekilde kayıtlı durur. Ama bilgi doğru bir şekilde kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarılmadığı için bilgiyi hatırlamakta güçlük çekebiliyoruz. Yani burada anlatmak istediğim asıl mesele bilgiyi hızlı hatırlayabilmek için hafızaya doğru şekilde yerleştirmek gerekir.

Gelelim Dördüncü aşamaya. Anlaşılan bilginin her şartta ve şekilde olabildiğince makul bir hızda kullanabilmelisin.

Örneğin çalıştığın bir konuyla ilgili bilgiler senin karşına farklı sorularla sınavda çıkabilir. Bir konuyla ilgili farklı tarzda ve şekilde soruları, sınavda yeterli bir hızda yapabilir durumdaysan, bilgiyi kullanma becerisine ulaşmış ve öğrenmişsin diyebiliriz. Aksi durumda, yani sorular sana yabancı gelmiyor ama çözemiyorsan, yani biliyorum, ama yapamadım diyorsan, muhtemelen öğrenmenin birinci ve ikinci aşamasında, yani konuyu anlama ve bilgiyi kayıt aşamalarında problem yaşıyor olabilirsin. Bunu da anlamak için sınavlardan birkaç gün önce kendi kendine sınav ya da test yapabilirsin. Eğer kendi kendine yaptığın bu sınavdaki tüm soruları ya da çoğunu zorlanmadan yapabiliyorsan bilgiyi "kullanma" aşamasını halletmişsin diyebiliriz.

Bu basit formülle anlatmaya çalıştığım, sınavlarda başarılı olmak istiyorsan öğrenmenin bu aşamalarına dikkat etmelisin. Eğer başarılı olamıyorsan büyük ihtimal bu aşamalardan birinde problem yaşıyor olabilirsin. Bu durumda nerede problem yaşadığını görüp, anlayıp bunu çözmek için çaba harcaman gerekir.

Burada altını özellikle çizdiğim ve öğrenmede asıl probleme neden olan birinci aşama olan anlama aşamasından sonraki aşamalar için nasıl bir yöntem ve çalışma stratejisi kullanman gerektiğini bundan sonraki yazımda bulabileceksin. Uzun olacağı için burada ayrıntısına girmedim. Bir sonraki yazımda buluşmak üzere,

                                                                                                                             Söğütlü Ortaokulu

Rehberlik Servisi